Şanlıurfa Kent Konseyi Yürütme Kurulu Üyemiz Doç. Dr. Ali Rıza Öztürkmen
başkanlığındaki Şanlıurfa Kent Konseyi Tarım ve Hayvancılık Çalışma Grubumuzun bu
konuda hazırladığı raporu aşağıda sunuyoruz.
“Saplarında bulunan lifler iplik, dokuma ve kumaş yapımında; hamurlu kısmı ise kâğıt
yapımında kullanılan kenevir, insanlık tarihinin en eski bitkisel ham madde kaynaklarından
olan tek yıllık bir bitkidir.
Kenevir; Asya kıtasındaki 8000 yıllık kazılarda bulgularına rastlanan, Türk kadim
geleneklerimizde her zaman ismi geçen, Uygur Türklerinde ve Anadolu’da Kendir ismi ile
anılan dişisi ve erkeği şeklinde 2 ana farklı tipi bulunan bir bitkidir.
Erkek kenevirden elli bin çeşit sanayi ürünü yapılabilmektedir. Bataklık kurutmada çok
etkilidir. Uluslararası piyasada petro-kimya, plastik, enerji, biyodizel, kȃğıt(Kenevir 8 kez
kâğıda dönüştürülebilir, ağaç 3 kere)-karton ürünleri, tekstil sektörü, plastik ve alt sektörleri,
otomotiv, gıda, tarım gibi üst ana gruplarda kullanılan, yüz milyarlarca dolar ticaret hacmi
öngörülen ve her geçen gün istihsali arttırılan, geleceğin sanayi ürünlerinin yapılacağı mucize
bir nebattır.
Dişi kenevir ise, başta kanser olmak üzere yüzlerce hastalığın tedavisinde kullanılan, medikal
tıp alanında her geçen gün kullanımı arttırılan, seralarda özel koşullarda yetiştirilen bir
bitkidir.
Dünyanın birçok ülkesinde ekimi yasak olan kenevir, aslında bir endüstriyel bitkidir. 2017'de
4 milyar doları bulan pazarının, 2025 yılında 11 milyar dolara çıkması bekleniyor. Başlıca
kenevir üreticilerinin de ABD, Kanada, Çin, Hindistan, Japonya, Brezilya, Almanya, Fransa
ve İngiltere olduğu görülüyor.

Dünyanın birçok ülkesi gibi Türkiye'de de kenevir üretimi yıllarca yasaktı. Bu yasak da
1940'lı yıllarda ABD tarafından Türkiye'ye dayatıldı. Bunun yanında kenevir üretimi ile
sadece uyuşturucu değil; ülkeye ve insan sağlığına yararlı pek çok şey yapılabilir.
Ülkemizde ise 1980’li yıllarda 100.000 da alanda ekilen ve 15.000 ton üretim elde edilen
kenevir, son yıllarda ancak bilimsel çalışmalar amacıyla ekilmektedir. İhtiyacımız olan ürün,
uzun yıllardır döviz ödenerek ithal edilmiştir.
Bugün dünyada 3 bin üründe kenevir kullanılıyor. Kenevir sağlık başta olmak üzere birçok
alanda kendine kullanım alanı buluyor. Bu özelliği ile endüstriyel bir bitki olan kenevir, ilaç,
kağıt, yakıt ve kumaş yapımında kullanılıyor. Otomotiv sektöründe de faydalanılan kenevir,
petrol ve petrokimya ürünlerine önemli bir alternatif olması ile dikkat çekiyor.
Kenevir önemli bir bitkidir, öyle ki; Bir dekar kenevir tarlası, 25 dekar orman kadar oksijen
üretir. Bir dekar kenevir tarlasından, dört dekar ormana yakın kağıt elde edilebilir. Kenevir'in
vejetasyon döneminin dört ay olduğu ve uygun bölgelerde yılda üç ürün alınabildiği
düşünüldüğünde, kenevirin önemi ortadadır. Ayrıca kenevir farmakolojik ve narkotik
özellikler de taşıyor.
Kenevir yağının faydalarından bazıları şunlardır; kansere karşı korur, kalp sağlığını korur,
mineral madde içerir ve hormonları dengeler.
Kenevir özünün, romatizma gibi hastalıklarda spastik kasılmalarda, kronik ağrılarda ve sinir
ağrılarında etkili olduğu biliniyor.
TÜİK verilerine göre, kenevirin üretim verimliliği 50 kg/dekar olduğu görülmektedir.
Kenevirin Toprak İstekleri, seçici değil, derin topraklarda iyi gelişir, pH değeri 7-7,5 arasında,
kireçli, gevşek ve organik madde oranı iyi olan alüviyal topraklarda iyi bir şekilde
yetiştirilebilir. Bütün yazlık ekim yapılan tarla bitkilerinde olduğu gibi kenevir tarımında da
tarla hazırlığında ilk yapılacak olan işlem toprağın sonbaharda derin ve tavında sürülerek bir
önceki ürüne ait anız artıklarının toprağa homojen bir şekilde karıştırılmasını sağlamaktır.
Kenevirin özellikle ilk gelişme devrelerinde çapalama ve sulama gibi önemli bakım işleri
gereksinimi vardır. Ekim nöbetinde iyi bir ön bitkidir. Daha çok baklagillerle ve
buğdaygillerle ekim nöbetine girebilir. Kendisinden sonra gelecek kültür bitkisi için yabancı
otsuz bir tarla bırakır.
Ülkemizde son çıkan yasada kenevir izni verilen 19 ile ek olarak; geniş verimli topraklara
sahip Şanlıurfa’nın olması, üretimi ivmeli artırıp ekim nöbetinde önemli yer alacaktır.
Bitkinin tüm ülkede uyuşturucu kapsamı çok düşük tohumluklarla ve kontrollü şekilde
ekilmesi milli ekonomiye önemli bir katkı sağlayacaktır.”